45 удаагийн түрүүгээр сүмогийн түүхэнд хосгүй амжилтыг бүтээсэн, домогт Ёкозүна асан Хакүхо Шо буюу М.Даваажаргал Японы Сүмогийн Холбооноос 2025 оны 6-р сарын 9-ний өдөр албан ёсоор гарахаар болжээ. Тэрбээр сүмогийн хүрээнээс албан ёсоор хөндийрч байгаа ч, энэ өв соёлыг дэлхийн давцанд хөгжүүлэх шинэ зорилготой байгаагаа илэрхийлсэнд Японы талаас олон нийтийн хүндэтгэлийг хүлээгээд байна.

Түүхэн амжилтаас шинэ замнал руу

Хакүхо 20 жилийн тамирчны замналынхаа туршид 45 түрүү хүртсэн амжилтаараа түүхэнд бичигдэж, 2021 оны намрын башёгийн дараа зодог тайлсан. Тэрбээр 2022 оны долоодугаар сард өөрийн багшийн эрхийг өвлөн авч, Миягино танхимыг удирдаж эхэлсэн ч, 2023 оны 2 сард шавь нарын нэг нь хүчирхийлэл үйлдсэн хэрэг гарснаар Японы Сүмогийн Холбооноос хоёр зиндаагаар бууруулах, цалинг бууруулах шийтгэл хүлээж байв. Үүний улмаас танхим нь хаагдаж, Миягино ояката болон шавь нар нь Исегахама бүлгийн харьяа Исегахама танхимд шилжин, багшлах ажлаа үргэлжлүүлсэн юм.

Танхим нь сэргээгдэлгүй хугацаа хэтэрсэн нь дээрх шийдвэрийг гаргахад хүргэв

Хэдийгээр танхимыг дахин сэргээх хүлээлт байсан ч, бүтэн нэг жил өнгөрөхөд сэргээх тодорхой хэтийн төлөв бүрдээгүй юм. Үүнээс шалтгаалан Миягино ояката холбооноос гарах шийдвэрээ ойрын хүмүүстээ илэрхийлж, зуны башёгийн үеэр холбооны удирдлагуудтай хэд хэдэн удаа уулзсан ч тохиролцоонд хүрээгүй байна. Улмаар тэрбээр тэтгэврийн өргөдлөө Исегахама бүлгийн төлөөлөгчөөр дамжуулан хүргүүлж, холбооноос гарах шийдвэрээ бүрэн хүлээлгэн өгчээ.

Сүмогийн холбооны ТУЗ-ийн 6-р сарын 2-ны өдрийн ээлжит бус хуралдаанаар уг өргөдлийг хүлээн авч, 2025 оны 6-р сарын 9-ний өдөр М.Даваажаргал холбооноос гарахаар болсон юм. Түүний удирдаж байсан хуучин шавь нарын хувьд Исегахама танхимд харьяалагдах хэвээр үлдэнэ.

М.Даваажаргал "Сүмогийн ирээдүйг дэлхийтэй хамт бүтээнэ" хэмээн мэдэгдэв.

Хакухо М.Даваажаргал шийдвэрийнхээ талаар дараах мэдэгдлийг гаргажээ.

“Би сүмогийн төлөө нэгэн чигт зүтгэж ирсэн. Энэ их үйл хэрэгт минь үнэтэй тус дэм үзүүлсэн хүн бүхэнд гүн талархал илэрхийлье. Цаашид Япон улсын бахархал болсон 'Сүмо' гэх соёлыг хойч үед нь уламжлуулж, дотоод гадаадын олон нийтэд шинэ хэлбэрээр хүргэхийн төлөө ажиллахаар шийдлээ. Сүмогийн ирээдүйг дэлхий дахинтай хамтран бүтээх үйлсэд бүх хүчээ зориулах болно” хэмээн мэдэгдсэн юм.

Тэрбээр одоогоор Монгол Улсад хувийн ажлаар ирээд байгаа бөгөөд 6-р сарын 9-нд Японд буцаж очсоныхоо дараа албан ёсны хэвлэлийн бага хурал хийхээр төлөвлөж байна.

Хамтран ажиллагсдын сэтгэгдэл, хүндэтгэл ба харамсал

Исегахама Ояката (Ёкозүна асан Асахифүжи):

“Хакүхо шиг амжилттай хүн холбоонд үлдэж шавь нарыг сургаасай гэж маш их хүссэн. Би түүнийг олон удаа буцаахыг хичээсэн. Гэвч тэр өөрийн зам, зорилготой байсан тул хүндэтгэхээс өөр аргагүй боллоо.”

Хаккакү Рийжи (Сүмогийн Холбооны тэргүүн):

“Маш их харамсаж байна. Гэвч шийдвэр нь маш баттай байсан учир бид зөвхөн шавь нарынх нь ирээдүйг зохицуулж, шийдвэрийг нь хүлээн зөвшөөрөхөөс өөр аргагүй.”

Садогатакэ (Холбооны хэвлэл хариуцсан дарга)

“Хакүхо бол үнэхээрийн гайхамшигтай ёкозүна байсан. Тиймээс л бид түүнд багшийн үүргээ үргэлжлүүлэхийг хүсэж байсан. Энэ бол харамсалтай явдал.” гэжээ.

Шинэ үе — Терүнофүжи Исегахама танхимыг өвлөн авна

Хакүхо холбооноос гарч буйтай зэрэгцэн, сүмогийн дотоод бүтэц шинэчлэгдэж байна. Сүмогийн холбоо энэ өдөр Ёкозүна асан Терүнофүжи Исегахама танхимыг албан ёсоор өвлөж авчээ. Харин одоогийн Исегахама ояката (Асахифүжи) нь "Миягино" хэргэмийг шилжүүлэн авч, танхимын багшийн үүрэгтээ үргэлжлүүлэн зүтгэхээр болсон байна.

Дүгнэлт: Түүхэн хаалга хаагдаж, дэлхийн чиглэлийн шинэ үе нээгдэж байна

Хакүхо бол сүмогийн дээд оргилд хүрч, амжилтаараа бахархал төрүүлсэн төдийгүй, дэлхий дахинд сүмогийн үнэ цэнийг түгээн дэлгэрүүлэх шинэ замыг нээж буй шинэ үеийн элч болж байна. Түүний шийдвэр нэгэн эрин үеийг өндөрлүүлж буй ч, соёлын өвийг дэлхийд түгээх шинэ эхлэл болон хувирч магадгүй.